Takviye Rehberi

A vitamini

Havuç, dolmalık biber, lahana ve ıspanakta bulunur.

Genel bakış

A vitamini, retinol olarak bilinen ve yağa eriyen vitaminlerden biridir. Güçlü bir karotenoid olan beta-karoten bir A vitamini öncülüdür ve takviyelerde alınan beta karoten vücutta ihtiyaç hainde A vitaminine dönüşür.

Cilt Sağlığı

A vitamini, cilt hücrelerinin gelişimlerini ve aktivitelerini regüle eder ve cilt elastikiyetinin arttırılmasına yardımcı olur. Keratin üretiminde etkilidir. Keratin, cilt dokunun en üst tabakasını oluşturur, protein liflerinden oluşur ve cildi koruyucu etkinliği vardır. A vitamini eksikliğinde keratin üretimi artar ve cilt hücrelerinde hiperkeratinizasyon olur. Bu da ciltte katman katman oluşan kalınlaşma olarak kendini gösterir. A vitamini takviyesi akne, psöriasis (sedef) gibi hastalıkları tedavisine destek olur. Komedon oluşumunun önlenmesine destek sağlar.

Göz Sağlığı

A vitamini gözde retinasının sağlıklı fonksiyonlarının devamlılığı için gerekli bir vitamindir. Gece görüşünün sağlanmasında görevlidir. A vitamini eksikliği olan bireylerde görüş zayıflığı, ışık değişikliklerine karşı adaptasyonda problemler görülmektedir. Ek olarak, A vitamini eksikliğinde görülen keratin doku artışına bağlı olarak kornea da sertleşmeler olduğu bilinmektedir. Göz sağlığının desteklenmesi için A vitamini takviye alınması önerilmektedir.


Biotin (B7 vitamini)

Yumurta, süt, fındık ve soya fasulyesinde bulunur.

Genel bakış

H vitamini olarak da bilinen biotin B kompleks vitaminlerin bir üyesidir. İnsan vücudu biotini sentezleyemediği için eksikliği ile sıklıkla karşılaşılmaktadır. Yüksek alkol tüketimi ve antibiyotik kullanımı biotin emilimini etkileyip eksikliğine sebep olabilmektedir.

Saç, tırnak, cilt sağlığı

Biotin güzellik vitamini olarak bilinir. Saç, tırnak, cilt dokunun korunmasına destek olur. Saçlı derideki konaklanma olarak bilinen seboreik dermatit tedavisine destek olur. Saç dökülmelerinin azaltılmasında etkilidir. Tırnak kırılması, tırnaklarda soyulma gibi belirtilerin azaltılmasına destek sağlar.

Öneri

B vitaminleri suda çözünen vitaminler grubunda yer alır. B vitaminleri birbirlerinin etkinliklerini destekler. Tek başına uzun süreli herhangi bir B vitamini kullanımdan sonra, diğerlerin emilimi etkilenebileceği için sonrasında B vitamini kompleksi alınması önerilir.


C vitamini

Deniz iğdesi, portakal, limon, dolmalık biber, kuş üzümünde bulunur.

Genel bakış

Suda çözünen vitaminlerden olan C vitamini güçlü antioksidan etkilidir. Askorbik asit olarak da bilinmektedir. C vitamini takviyeleri C vitamini ihtiyacının arttığı durumlarda, hastalıklara karşı koruma sağlamak amacıyla önerilmektedir.

Bağışıklık

Beyaz kan hücreleri yani lökositler bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır. C vitamini lökositlerin aktive olmasını sağlar. Böylece vücuda giren mikroorganizmalara karşı güçlü savunma mekanizması oluşturur. Hastalıklara karşı koruma sağlar, hastalık durumlarında belirtilerin azaltılmasına yardımcı olur.

Sigara kullanımı

Sigara kullanımı, vücuda zararlı maddelerin alımına sebep olduğu gibi vücuttan C vitamini atılımını da arttırır. Sigara içen bireylerin günlük C vitaminin karşılanabilmesi ve sigaranın vücuda verdiği zararın azaltılmasına destek olabilmek için C vitamini takviyesi kullanılması önerilmektedir.

Kolajen sentezi

C vitamininin önemli görevlerinden biri de kolajen üretimine katkıda bulunmasıdır. Kolajen vücut proteinlerinin %30’unu oluşturur. Cilt sağlığında ve kemik gelişiminde önemli rolleri vardır. Kolajen sentezinin gerçekleşmesi için C vitaminine ihtiyaç vardır. Doğal kolajen sentezinin arttırılmasına destek olmak için C vitamini alımı önerilmektedir.


D vitamini

Uskumru, yumurta sarısı, balık karaciğeri ve mantarda bulunur.

Genel bakış

Yağda çözünen vitaminlerden biri olan D vitamininin vücutta birçok önemli görevi vardır. En önemli kaynağı güneştir. Yeterli miktara güneşe maruz kalınamadığında D vitamini yetersizliği ile karşılaşılmaktadır. Ek olarak, güneş koruyucuların kullanılması, kapalı ortamlarda çalışılması gibi durumlardan dolayı D vitamini eksikliği Türkiye’de sıklıkla karşılaşılmaktadır. Güneş haricinde hayvansal kaynak olarak balık karaciğeri bitkisel olarak koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunduğu için gıdalar yoluyla yeterli miktarda alınması mümkün olamamaktadır.

Bağışıklık Sistemi

Yapılan araştırmalarda D vitamini reseptörlerinin (D vitaminine özel algaçlar) bağışıklık sistemi hücreleri üzerinde olduğu görülmüştür. Düzenli D vitamini kullanımı ile bağışıklık sistemi hücrelerinin aktivitelerinin arttığı buna bağlı olarak da hastalıklara yakalanma riskinde azalma olduğu ve hastalık belirtilerinin azaldığı gözlemlenmiştir.

Kemik sağlığı

Kemiklerin sağlıklı olması için gerekli olan önemli minerallerden biri kalsiyum. Kalsiyumun dışarıdan takviye olarak alındığında yüksek oranda emilimini sağlayan vitamin ise D vitaminidir. Araştırmalara göre kalsiyumun mineral yoğunluğunu arttırabilmesi için mutlaka D vitamini ile birlikte alınması gerekmektedir.


E vitamini

Bitkisel yağlar, fındık ve tahıl tohumlarında bulunur.

Genel bakış

Yağda çözünen vitaminlerden biri olan E vitamini güçlü antioksidan etkilidir. Alfa tokoferol olarak da bilinmektedir. Yağda çözünen bir vitamin olduğu için vücut yağlarının oksidasyondan korunmasına destek sağlar.

Antioksidan Etkinlik

E vitamini vücut yağları için en önemli antioksidanlarda biridir. Kolesterolün oksitlenmesini önleyerek damar tıkanıklığı olarak bilinen aterosklerozun oluşumunu engeller. Antioksidan etkinliği sayesinde cilt hücrelerini, sinir hücrelerini sperm ve yumurta hücrelerini korur. Sağlıklı vücut fonksiyonlarının devamlılığını sağlar.

Cilt Sağlığı

Seboreik dermatit, akne gibi cilt hastalıklarının tedavisine destek sağlar. C vitamini ile kombinasyonlarında güneşin cilde verdiği hasarın azaltılmasında etkili olduğu bilinmektedir. Vücuda zarar veren oksidan maddeler, cilt hücrelerine de zarar verebilmektedir. E vitamini, oksidan maddelere bağlı oluşan hücresel hasarların azaltılmasına destek sağlayarak anti-aging (yaşlanma karşıtı) uygulamalarda görev alır.

Sinir Sistemini desteği

E vitamini yağda çözünen ve güçlü antioksidan olan bir vitamindir. Beyin ve sinir hücrelerinin hasarlanmalarını engeller. Birçok hücresel hasara bağlı meydana gelen merkezi sinir sistemi hastalığının E vitamini eksikliği ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Bu nedenle Alzheimer, Parkinson gibi hastalıkların tedavisinde E vitamini tercih edilerek, hastalıkların ilerleyişinin önlenmesi hedeflenmektedir.


Folik Asit (B9 vitamini)

Yeşil yapraklı sebzelerde, kuşkonmaz bitkisinde, tahıl bazlı gıdalarda bulunur.

Genel bakış

B kompleks üyelerinden biri olan folik asit genelde gebelik vitamini olarak bilinse de kansızlık ve yüksek homosisteinemiye bağlı kalp damar sağlığı ve Alzheimer gibi merkezi sinir sistemi hastalıklarının tedavisine destek sağlar.

Gebelikte nöral tüp defektlerinin engellenmesi

Folik asit bebeklerde spinal kord olarak bilinen omurilik kanalının gelişmesi için gerekli olan vitamindir. Eksikliğinde bebekte spinal kordda gelişim bozukluğu oluşabilmektedir. Bu nedenle özellikle gebelik düşünen kadınlarda ve gebeliğin ilk üç ayında kullanılması önerilmektedir.

Anemi (Kansızlık)

Folik asit kırmızı kan hücresi olarak bilinen eritrosit üretiminde de gereklidir. Folik asit eksikliğine bağlı anemi (kansızlık) tedavisine destek sağlar.

Homosistein seviyelerinin dengelenmesi

Folik asit kanda homosistein metabolizmasında görev alır. Kanda homosistein yükseldiğinde kalp-damar problemleri, merkezi sinir sistemi hastalıkları oluşabilmektedir. Hiperhomosisteinemi tedavisinde folik asit önerilmektedir.

Öneri

B vitaminleri suda çözünen vitaminler grubunda yer alır. B vitaminleri birbirlerinin etkinliklerini destekler. Tek başına uzun süreli herhangi bir B vitamini kullanımdan sonra, diğerlerin emilimi etkilenebileceği için sonrasında B vitamini kompleksi alınması önerilir.


K vitamini

Lahana, ıspanak, fasulye ve bezelyede bulunur.

Genel bakış

K vitamini yağda çözünen vitaminlerden biridir. Vitamin ’K’ adı koagülasyon (pıhtılaşma) kelimesinden gelmektedir. K vitamininin yapıları birbirine benzeyen moleküller içeren K1 ve K2 olmak üzere iki formu mevcuttur. Yeşil yapraklı sebzelerde bulunan K1 vitamini (fillokinon), besinlerin fermentasyonundan ve barsaklarda bulunan bakteriler tarafından üretilen ise K2 (menakinon)’dir.

Kan Pıhtılaşması

K vitamini kanın pıhtılaşması için esansiyel bir vitamindir. Kan pıhtılaşması için gerekli olan protrombin üretiminde görev alır. Pıhtılaşma mekanizması için önemli olan birçok komponentin üretimi için de gereklidir. Yeni doğan bebeklerde genellikle düşük protrombin seviyeleri görülebileceği için doğumda kısa bir süre önce anneye doğumdan sonrası için kısa kürler halinde bebeklere K1 vitamini reçetelendirilebilmektedir. Yeni doğanlarda K1 vitamini doktor kontrolünde kullanılır.

Kemik Sağlığı

Yapılan çalışmalarda K2 vitamini eksikliği olduğunda kalsiyumun kemik dokuya bağlanamadığı bu nedenle de kemik mineralizasyonunda problem olduğu görülmüştür. Bu nedenle pik kemik mineral yoğunluğuna ulaşabilmek menopoz sonrasında kemik mineral kayıplarının önlenmesine destek sağlamak, osteoporoz (kemik erimesi) hastalarının tedavisine destek sağlayabilmek için K2 vitamini takviyesi önerilmektedir.


Kobalamin (B12 vitamini)

Balık, sakatat ve ette bulunur.

Genel bakış

Vitamin B12 kobalamin olarak bilinir ve B kompleks ailesinin önemli üyelerinden biridir. B kompleks vitaminlerin en önemli üyelerinden biri olan B12 vitamini özellikle hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur.

Anemi (Kansızlık)

B12 vitamini kırmızı kan hücresi olan eritrosit üretimi için kilit olan bir vitamindir. Eksikliğinde anemi (kansızlık) meydana gelir. Bu nedenle B12 vitamin eksikliğine bağlı anemi tedavisinde önerilmektedir.

Sinir hücrelerinin korunması

B 12 vitamini sinir hücreleri üzerine bulunan ve myelin kılıf adı verilen kılıfın sentezinden ve onarımında sorumludur. Bu sebeple B12 vitamin eksikliğinde unutkanlık problemleri ile karşılaşılmaktadır. Vejetaryen ve vegan beslenen bireylerde görülen unutkanlık ve konsantrasyon problemlerinin B12 eksikliğinden kaynaklandığı bilinmektedir. Hafıza konsantrasyon problemlerinin azaltılmasında destek olarak önerilmektedir.

Öneri

B vitaminleri suda çözünen vitaminler grubunda yer alır. B vitaminleri birbirlerinin etkinliklerini destekler. Tek başına uzun süreli herhangi bir B vitamini kullanımdan sonra, diğerlerin emilimi etkilenebileceği için sonrasında B vitamini kompleksi alınması önerilir.


Niasin (B3 vitamini)

Yer fıstığı, balık, et ürünleri, kahve ve tahıl bazlı gıdalarda bulunur.

Genel bakış

B vitamini üyelerinden biri olan niasin, nikotinik asit olarak da bilinir. Nükleik asit, protein, yağ ve enerji metabolizmasında ihtiyaç duyulan zorunlu bir vitamindir.

Cilt sağlığı

Niasin eksikliğinde Pellegra adı verilen hastalık meydana gelir. Pellegra 3D (Dermatit, Diyare, Demans) hastalığı olarak da bilinmektedir. Pellegra tehlikeli bir hastalık olup açık deride kırmızı lekeler halinde kendini belli eder. Nisain eksik diyetle beslenen hastalarda diyete başladıktan 50-60 gün sonra belirtileri ortaya çıkmaktadır. Antiinflamatuar etkinliği olduğu için cilt hastalıklarında tedaviye destek sağlar.

Kolesterol Seviyelerinin Dengelenmesi

B3 vitaminin kolesterol seviyeleri üzerine etkilidir. Yüksek LDL ve TG ve düşük HDL seviyelerinin kalp damar sağlığı açısından riskli olduğu bilinmektedir ve damar tıkanıklığına (ateroskleroz) bağlı olarak, felç, kalp krizi (MI-miyokard infarktüsü) gibi durumlarla karşılaşılabilir. Düzenli niasin kullanımı kolesterol seviyelerini dengeleyemeye yardımcı olur. Kalp-damar hastalıklarına karşı koruma sağlar.

Öneri

B vitaminleri suda çözünen vitaminler grubunda yer alır. B vitaminleri birbirlerinin etkinliklerini destekler. Tek başına uzun süreli herhangi bir B vitamini kullanımdan sonra, diğerlerin emilimi etkilenebileceği için sonrasında B vitamini kompleksi alınması önerilir.


Pantotenik Asit (B5 vitamini)

Baklagiller, et, balık, süt, mantar ve tam tahıllı gıdalarda bulunur.

Genel bakış

B kompleks ailesi üyelerinden biridir. Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizması için gerekli olan pantotenik asit hem bitkisel hem de hayvansal kaynaklarda bulunabilmektedir. Adrenal, büyüme ve üreme hormonlarının sentezi için gereklidir.

Cilt sağlığı

Eksikliğinde saçlarda dökülme, dermatit gibi problemler ile karşılaşılmaktadır. Cilt sağlığını destekler. Pantotenik asidin nemlendirici etkinliği vardır. Hücre yenilenmesinde görev alır ve cilt dokusunu onarır. Yaraların iyileştirilmesine destek sağlar.

Saç sağlığı

Alopesi yada halk arasında saç kıran olarak bilinen durumun tedavisine destek olmaktadır. Yapılan klinik çalışmalarda pantotenik asit takviyesi uygulanan bireylerde saç dökülmesinde yavaşlama sağladı ve saç sağlığını desteklediği bildirilmektedir.

Öneri

B vitaminleri suda çözünen vitaminler grubunda yer alır. B vitaminleri birbirlerinin etkinliklerini destekler. Tek başına uzun süreli herhangi bir B vitamini kullanımdan sonra, diğerlerin emilimi etkilenebileceği için sonrasında B vitamini kompleksi alınması önerilir.


Piridoksin (B6 Vitamini)

Patates, yulaf gevreği, tam tahıllı gıdalar ve ette bulunur.

Genel bakış

Piridoksin (B6 Vitamini) B kompleks ailesi üyelerinden biridir. Suda çözünür. Büyüme, gelişme ve vücut fonksiyonları için önemlidir. Protein metabolizmasına görev alır, sinir sistemi ve beyin fonksiyonlarının desteklenesine yardım eder. Kadın sağlığı üzerine etkileri mevcuttur.

Hormonal Sistem Üzerine Etkileri

Kadın üreme hormonlarında, hormonal dengenin sürdürülebilmesi için B6 vitaminine ihtiyaç vardır. Bu nedenle, adet öncesi sendrom olarak bilinen PMS (premenstrüel sendrom) belirtilerinin azaltılmasına yardımcı olmaktadır.

Kardiyovasküler Sağlık

B6 Vitamini yetersiz alındığında homosistein seviyelerinde yüksel olmaktadır. Homosistein seviyeleri kanda yükseldiğinde başta kalp-damar sağlığı problemleri olmak üzere birçok sağlık sorunu ile karşılaşılabilmektedir. Damar tıkanıklığı olarak bilinene ateroskleroz gelişimine sebep olabilir. B6 vitamini damar bütünlüğünün ve damar elastikiyetinin sağlanması, kalp sağlığının korunması için gereklidir.

Merkezi Sinir Sistemi

B6 Vitamini Alzheimer gibi hastalıkların oluşmasında etkili olan homosistein seviyelerinin kanda düşürülmesine destek sağlar. Sağlıklı beyin fonksiyonlarının devamlılığı için gerekli olan serotonin, dopamin, noradrenalin gibi maddelerin üretilmesine destek sağlar. Takviye olarak alınan B6 vitamininin sinir hücrelerini koruduğu için diyabete bağlı sinirsel hasarlanmaların azaltılmasına destek olabileceği yapılan çalışmalarda bildirilmiştir.


Riboflavin (B2 vitamini)

Tam tahıllı gıdalar, süt ve süt ürünleri ve ette bulunur.

Genel bakış

Riboflavin yani B2 vitamini yeşil-sarı florasan bir renge sahiptir. Vitamin B kompleks ya da multivitamin kullanımı sonrasında idrarda sarı-yeşil rengin oluşmasının sebebidir.

Enerji Metabolizması

Enerji üretiminde hücre fonksiyonlarının desteklenmesinde, büyüme ve gelişmenin desteklenmesinde görev alır. Riboflavin eksikliğinde bazı hormonal problemler ile karşılaşılabilmektedir.

Göz Sağlığı

B2 Vitamin eksikliğinde göz yorgunluğu, kızarıklık, kaşıntı gibi belirtiler olabileceği için göz sağlığını desteklemek amacıyla B2 vitamini takviyesi önerilir.

Öneri

B vitaminleri suda çözünen vitaminler grubunda yer alır. B vitaminleri birbirlerinin etkinliklerini destekler. Tek başına uzun süreli herhangi bir B vitamini kullanımdan sonra, diğerlerin emilimi etkilenebileceği için sonrasında B vitamini kompleksi alınması önerilir.


Tiamin (B1 vitamini)

Et, tam tahıllı gıdalar, ıspanak ve fındıkta bulunur.

Genel bakış

Tiamin B kompleks ailesi üyelerinden biridir. Vücutta metabolik olarak aktif formu olan tiamin pirofosfat (difosfat) şeklinde bulunur. Protein, karbonhidrat ve yağ metabolizması ve ATP (enerji) üretimi için gerekli bir koenzimdir.

Sinir Sistemi Desteği

Sinir sisteminde sinir uyarılarının gerçekleştirilmesi, miyelin kılıf üretimi ve asetilkolin, GABA ve glutamat gibi nörotransmitterlerin sentezinde ve salınımında görevli enzimlerin yapısında yer alır. Eksikliğinde beriberi hastalığı olarak bilinen bir çeşit sinir sistemi hastalığı karşımıza çıkabilmektedir.

Enerji Metabolizması

Karbonhidrat metabolizmasında enerji üretimi için gereklidir. Bu nedenle Vitamin B1 takviyesi yorgunluğun azaltılmasına destek olur.

Hafıza-Konsantrasyon

Düşük B1 seviyeleri hafıza ve konsantrasyon için önemli olan asetilkolin gibi nörotransmitterlerin (iletimi sağlayan kimyasal maddeler) üretiminin azalmasına ve diğer fonksiyonların düzenlenmesi için gerekli enerji seviyelerinde düşüşe neden olur.

Öneri

B vitaminleri suda çözünen vitaminler grubunda yer alır. B vitaminleri birbirlerinin etkinliklerini destekler. Tek başına uzun süreli herhangi bir B vitamini kullanımdan sonra, diğerlerin emilimi etkilenebileceği için sonrasında B vitamini kompleksi alınması önerilir.